Tác phẩm Súng, Vi trùng và Thép – Định mệnh của các xã hội loài người là nỗ lực của Jared Diamond để giải thích vì sao các nền văn minh Á – Âu (bao gồm cả Bắc Phi) lại tồn tại được cũng như đã chinh phục các nền văn minh khác. Cùng lúc Jared Diamond cũng bác bỏ các lý thuyết về sự thống trị của các nền văn minh Á – Âu dựa trên trí tuệ, đạo đức hay ưu thế di truyền.
Jared Diamond lập luận rằng, sự khác biệt của quyền lực và công nghệ giữa các xã hội loài người có nguồn gốc từ sự khác biệt về môi trường, trong đó sự khác biệt này được khuếch đại không ngừng. Qua đó, ông giải thích tại sao Tây Âu, chứ không phải các nền văn minh khác trong thế giới Á Âu như Trung Quốc, lại trở thành thế lực thống trị thế giới.
Người ta nhầm tưởng rằng địa lý có nghĩa là quyết định luận về môi trường, và rằng các nước nghèo bị nguyền rủa phải nghèo đói, rằng họ nên im lặng…và chịu chết. Nhưng không, Tri thức là Sức mạnh. Nếu họ biết vì sao họ nghèo đói, họ có thể dùng tri thức đó để trở nên thịnh vượng. – Jared Diamond.
Diamond đã viết nên một tác phẩm với tầm tri thức đặc biệt xuất sắc. Đây là một trong những công trình quan trọng nhất và đáng đọc nhất về loài người. – Colin Renfrew.
Jared Diamond là giáo sư Địa lý học tại Đại học Los Angeles, Mỹ. Ông đã nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá, như: Huy chương Khoa học Quốc gia, Giải thưởng Tyler về Thành tựu Môi trường, Giải thưởng Cosmos của Nhật Bản, Học bổng Quỹ MacArthur, giải thưởng Lewis Thomas do trường Đại học Rockefeller trao tặng. Các tác phẩm nổi tiếng của ông là: Sụp đổ, Súng, vi trùng và thép, Loài tinh tinh thứ ba, Tại sao tình dục lại thú vị?