Iuri Kazakov
Những ô cửa màu xanh
Dịch giả: Đoàn Tử Huyến
– 1 –
– Lilia, – cô gái nói bằng một giọng trầm ấm áp và chìa bàn tay nhỏ nhắn, nóng hổi cho tôi.
Tôi thận trọng cầm lấy tay cô, siết nhẹ rồi buông ra, đồng thời nói tên mình. Hình như lúc đó tôi không nghĩ ngay được là cần phải nói tên mình. Bàn tay mà tôi vừa mới buông ra trắng lên nhờ nhờ trong bóng tối. “Bàn tay mới khác thường, dịu dàng làm sao”. Tôi nghĩ thầm đầy thán phục.
Chúng tôi đứng trong một cái sân sâu. Biết bao nhiêu là ô cửa sổ trong khoảng sân vuông tối này: có những ô màu xanh da trời, có những ô màu xanh lá cây, có những ô màu hồng, nhưng cũng có những ô chỉ đơn giản một màu trắng nhạt. Từ ô cửa sổ màu xanh da trời ở trên tầng hai vang lên tiếng nhạc – ở đó ngừơi ta vừa mới mở đài. Tôi rất thích nhạc jazz, không, không phải để nhảy – tôi không biết nhảy – tôi chỉ thích nghe những bản nhạc jazz hay. Tôi không biết nữa, có thể như vậy là không tốt chăng? Tôi đứng và nghe tiếng nhạc từ tầng hai, từ ô cửa màu xanh da trời vọng xuống.
Sau khi Lilia tự nói tên mình, chúng tôi im lặng rất lâu. Có thể cô đang nghĩ là tôi sẽ nói với cô một điều gì thú vị, một điều gì đó mà người ta thường nói trong những trường hợp tương tự. Mà cũng có thể là cô đang chờ một câu hỏi nào đó để tự mình bằt đầu nói ra. Nhưng tôi vẫn im lặng, cả người như bị thu hút bởi điệu nhạc khác thường. Thật may sao, nhờ có tiếng nhạc mà tôi có thể im lặng…..
Cuối cùng, chúng tôi rời khỏi nơi đang đứng và bước ra một đường phố sáng ánh đèn. Chúng tôi có bốn người: anh bạn tôi cùng cô bạn gái, Lilia và tôi. Chúng tôi đi xem phim. Lần đầu tiên trong đời tôi đi xem phim cùng bạn gái. Người ta làm quen tôi với Lilia, cô chìa tay cho tôi bắt và nói tên mình. Và bây giờ chúng tôi đã đi bên nhau, tuy hãy còn xa lạ, nhưng cũng đã quen biết nhau rồi.
Tiếng nhạc đã hết từ lâu. Tôi không còn biết lẩn tránh vào đâu nữa. Anh bạn tôi đi tụt lại sau cùng cô bạn gái của mình. Tôi biết, anh ta cố tình làm vậy. Thật là chán cái anh chàng này – để hai đứa chúng tôi phải đi với nhau mà. Quả thực tôi không bao giờ ngờ anh ta lại phản bội tôi như vậy.Biết nói gì với cô ta bây giờ nhỉ? Cô ta thích cái gì? Tôi kín đáo liếc nhìn sang Lilia: đôi mắt cô lấp lánh phản chiếu những ánh lửa đèn, mái tóc đen và có lẽ là rất cứng, hai hàng lông mày rậm hơi nhíu cong lại làm cho cô ta có vẻ mặt hết sức cương quyết…. Nhưng, dù sao vẫn phải nói với cô ta một câu gì chứ?
– Anh có thích Matxcơva không? – Lilia bỗng hỏi và nhìn tôi rất nghiêm khắc.
Tôi rùng mình. Không biết còn ai có cái giọng nói như thế nữa không?
Tôi im lặng một lúc để trấn tĩnh lại. Vâng, tất nhiên là tôi thích Matxcơva. Đặc biệt tôi thích những vỉa hè và ngõ nhỏ trên đại lộ Arơbat. Nhưng cả những đường phố khác, tôi cũng thích.Sau đó tôi im lặng rất lâu. Chúng tôi đã ra đến quảng trường Arbat. Tôi bắt đầu huýt sáo và cho tay vào túi quần. Cứ để cho cô ta nghĩ là quen với cô ta tôi cũng chẳng lấy gì làm thú vị. Tưởng ghê gớm lắm đấy! Đi chơi với bọn con trai còn khoái gấp trăm lần.
Nhưng rồi cuối cùng chúng tôi cũng đến rạp chiếu bóng. Còn mười lăm phút nữa mới bắt đầu buổi chiếu. Hai đứa chúng tôi đứng giữa phòng đợi ngoài và nghe một nữ diễn viên đang hát. Xung quanh chúng tôi rất nhiều người, và tất cả đều đang thì thầm trò chuyện. Tôi nhận thấy ngay rằng đám thính giả ở trong phòng chẳng chú ý gì đến nghe hát cả. Họ tỏ một thái độ hơi trịch thượng với dàn nhạc. Chỉ có những ngưòi ở các hàng trứơc là nghe và vỗ tay cổ vũ, còn những người ở phía sau mải ăn kem, kẹo bánh và to nhỏ trò chuyện với nhau. Nghĩ là chẳng thê nào nghe hát cho ra hát đựơc, tôi bèn bắt đầu xem tranh. Trước đây tôi chưa bao giờ chú ý đến tranh ảnh cả, nhưng giờ đây tôi quan tâm tới chúng một cách say mê. Tôi nghĩ về các họa sĩ, tác giả của những bức tranh kia. Rất tốt là ngưòi ta đem treo những bức tranh ấy ở trong phòng đợi. THì cứ mặc cho chúng treo ở đấy.
Lilia nhìn tôi bằng đôi mắt màu xám long lanh. Thật là lạ, tôi hầu như không nhìn Lila, nhưng chẳng hiểu sao lúc nào tôi cũng trông thấy khuôn mặt của cô. Lilia đẹp thật. Đúng ra, cô không đẹp, chỉ có đôi mắt long lanh và hai gò má ửng hồng. Khi cô cười, trên má xuất hiện hai lúm đồng tiền, cặp lông mày giãn ra và không còn vẻ nghiêm nghị như trước nữa. Trán cô cao và mịn. Chỉ có đôi khi trên trán lại xuất hiện một nếp nhăn nhỏ. Lilia đang suy nghĩ.
Không tôi không thể đứng cạnh cô ta lâu hơn nữa. Tại sao cô ta cứ nhìn tôi như vậy?
– Đi hút điếu thuốc đây – Tôi nói một câu trống không và đi vào phòng hút thuốc. Tôi ngồi xuống ở đấy và thở phào nhẹ nhõm. Kể cũng lạ, nhưng khi ở trong phòng đầy khói thuốc không hiểu sao tôi lại không muốn hút. Tôi đưa mắt nhìn quanh – trong phòng rất đông. Một số ngưòi đang lơ đãng trò chuyện, một số khác im lặng vội vã rít thuốthuốc. Tôi nhìn đồng hồ – còn những 5 nữa mới bắt đầu buổi chiếu.
Không dù sao thì tôi cũng là một thằng ngốc. Sao những ngưòi khác họ dễ dàng làm quen với nhau, nói chuyện, cưòi đùa, pha trò. Những người khác, tôi biết, thường nói về bóng đá, hoặc về bất cứ một chuyện gì khác. Họ tranh luận về điều khiển học. Còn tôi thì chẳng đời nào lại đi nói chuyện với con gái về điều khiển học.
Còn Lilia có lẽ là một cô gái ghê gớm. Tóc của cô cứng còn tóc tôi mềm. Có lẽ cũng vì thế, vì tính cách tôi mềm yếu, mà tôi ngồi ở đây hút thuốc mặc dù hoàn toàn không muốn hút tí nào. Nhưng dầu sao tôi vẫn phải ngồi nán lại thêm tí nữa. Ra phòng đợi thì tôi biết làm gì bây giờ? Lại xem tranh ư? Thực ra mà nói, những bức tranh ở đó khá tồi, và khônghiểu ngưòi ta treo chúng lên để làm gì?
Cuối cùng một hồi chuông vang lên. Tôi uể oải bước ra khỏi phòng hút thuốc và tìm Lilia trong đám đông. Không nhìn nhau, chúng tôi đi vào phòng xem và ngồi xuống ghế. Sau đó đèn tắt và phim bắt đầu.
Khi chúng tôi từ trong rạp bước ra, anh bạn của tôi đã hoàn toàn biến mất. Điều này làm tôi sững sờ đến nỗi tôi, nói chung, mất cả khả năng suy nghĩ. Tôi chỉ đi và im lặng. Ngoài đường phố đã vắng người, những chiêc ô tô lao qua vun vút. Bứoc chân của chúng tôi dội vào các bức tường và vang đi rất xa.
Cứ như thế, chúng tôi đi đến nhà Lilia và dừng lại trong sân. Trời đã khá khuya, không phải tất cả các cửa sổ đều còn đèn, trong sân cũng tối hơn so với hai giờ trước đây. Nhiều ô cửa màu trắng và màu hồng đã tắt, chỉ những ô cửa màu xanh lá cây là còn sáng. Ô cửa màu xanh da trời ở tầng hai cũng còn sáng, nhưng không nghe thấy tiếng nhạc từ đó vọng xuống nữa. Chúng tôi đứng im lặng một lúc khá lâu. Cử chỉ của Lilia thật kì quặc: cô ngẩng mặt nhìn lên các ô cửa sổ dường như đang đếm chúng, rồi hầu như ngoảnh mặt hẳn sang hướng khác, cô bắt đầu sửa tóc. Cuối cùng, với một thái độ hết sức bất cần, tôi làm ra vẻ như ngẫu nhiên nói rằng nếu chúng tôi ngày mai gặp nhau thì cũng không có gì là bất tiện cả. Tôi rất mừng là trong sân khá tối nên Lilia không trông thấy mặt tôi đỏ bừng lên như bốc lửa.
Lilia đồng ý ngày mai sẽ gặp lại nhau. Tôi có thể đi đến nhà cô, cửa sổ phòng cô trông ra đường phố. Cô đang nghỉ hè, cả nhà đi nhà nghỉ nên cô cũng hơi buồn. Cô rất thích đựơc đi dạo chơi.Trong lúc tôi đang suy nghĩ không biết có nên bắt tay cô lúc chia tay hay không thì Lilia đã chìa bàn tay nhỏ nhắn, trắng nhờ nhờ trong bóng tối cho tôi, và tôi, lại một lần nữa, cảm thấy hơi ấm và sự tin cẩn của bàn tay cô.
*
* *
Ngày hôm sau, tôi đến nhà Lilia lúc trời còn chưa tối. Lần này trong sân có khá nhiều bọn trẻ. Hai đứa trong bọn dắt xe đạp, hình như bọn chúng đang định đi đâu thì phải, còn những đứa khác chỉ đứng chơi. Tôi có cảm tưởng là tất cả mọi người trong sân đều nhìn tôi và biết rất rõ tôi đến đây để làm gì. Và tôi không thể nào đi qua sân được. Tôi bước đến cửa sổ ngoảnh ra đừơng phố của nhà Lilia. Tôi nhìn qua cửa sổ và ho lấy giọng.
– Lilia, Lilia có nhà không? – Tôi hỏi to. Tôi hỏi rất to và giọng của tôi không run. Thật là tuyệt. Tôi đã nói mà không ngắt quãng tí nào.Vâng, Lilia đang ở nhà. Cô có khách – một người bạn gái. Họ đang tranh luận điều gì đó rất thú vị, và tôi cần phải làm trọng tài phân xử.
– Anh vào đây nhanh lên – Lilia gọi tôi.
Nhưng tôi không thể đi qua sân để vào được.
– Tôi sẽ trèo qua cửa sổ vào đấy – Tôi nói một cách dứt khoát và nhảy lên bệ cửa sổ. Tôi nhảy lên bệ cửa sổ rất nhẹ nhàng và đẹp, rồi bỏ một chân vào trong nhà. Đến lúc đó tôi mới nhận thấy vẻ mặt ngạc nhiên giễu cợt của cô bạn gái và sự lúng túng của Lilia. Tôi lập tức đoán ngay ra là mình vừa làm một điều gì đó quá vụng về. Tôi ngồi ngây ra trên bệ cửa sổ, như cưỡi ngựa. Một chân buông thõng ngoài đường phố, còn chân kia ở trong phòng. Tôi cứ ngồi như thế và nhìn Lilia.
– Kìa, anh vào đi chứ – Lilia sốt ruột nói, cặp lông mày của cô nhíu lại và đôi má ửng đỏ thêm.
– Mùa hè tôi không thích ở trong phòng – Tôi nói, cố tạo thêm cho mặt mình một vẻ tự cao – Tốt hơn hết là tôi sẽ đợi ở ngoài phố.
Tôi nhảy xuống khỏi bệ cửa sổ và đi ra cổng. Chắc bây giờ chúng nó tha hồ mà cười mình. Mình đi đến đây để làm gì kia chứ? Sao lại tự đưa mình ra làm trò cười như thế này? Tốt hơn hết là đi khỏi đây. Có thể chạy ra đến cuối phố và rẽ vào ngõ kia kịp trước khi Lilia ra. Chạy hay không? Tôi đắn đo giây lát: liệu làm như vậy có tiện không? Tôi quay lại nhìn và bỗng trông thấy Lilia: cô cùng với bạn gái đang từ cổng bước ra, nhìn tôi, trong ánh mắt chưa tắt nụ cười, đôi lúm đồng tiền vẫn còn in trên má.
Tôi không nhìn cô bạn gái. Cô ta đi với chúng tôi để làm gì? Tôi sẽ làm gì với cả hai cô gái? Tôi im lặng còn Lilia thì bắt đầu nói chuyện với cô bạn của mình. Họ nói chuyện với nhau, còn tôi cứ im lặng. Mỗi khi đi ngang qua những tấm áp phích, tôi đọc chúng một cách chăm chú. Những tờ áp phích còn có thể đọc ngược, và lúc đó được những từ hết sức buồn cười. Chúng tôi đi đến góc phố và cô bạn gái chia tay với chúng tôi. Tôi nhìn cô ta với vẻ biết ơn: một cô gái thật thông minh và đáng mến.
Cô bạn đi khỏi, hai đứa chúng tôi xuôi theo đại lộ Tvecxcoie. Biết bao nhiêu đôi lứa yêu nhau đã hàng bao thế kỷ nay đi dọc theo đại lộ Tvecxcoie này. Và đến bây giờ đến lượt chúng tôi. Tuy thật ra chúng tôi chưa phải là những người yêu nhau. Nhưng cũng có thể, chúng tôi đã yêu – tôi không biết nữa. Chúng tôi đi cách nhau khoảng một mét. Hoa lipa dạo này đã tàn, nhưng trên các bồn cảnh lại có rất nhiều hoa. Chúng không thơm, và tên gọi của chúng là gì, có lẽ cũng không ai biết.
Chúng tôi nói rất nhiều. Không thể nào theo dõi được đâu là đầu, đâu là cuối trong câu chuyện và trong ý nghĩ của chúng tôi. Chúng tôi nói về bản thân mình và về những người quen biết của chúng tôi, nhảy hết chuyện này sang chuyện khác và quên ngay một phút trước đó mình vừa nói gì. Nhưng không lo, chúng tôi còn có rất nhỉều thời gian, phía trước là cả một buổi tối dài, rất dài để có thể nhớ lại những gì bị quên đi. Hoặc tốt nhất là để về đêm, khi chỉ còn lại một mình, nằm nhớ lại tất cả.
Chợt tôi nhận ra chiếc áo dài của Lilia bị bật cúc. Chiếc áo của Lilia tuyệt đẹp, tôi chưa hề nhìn thấy ai có chiếc áo như vậy bao giờ – có một hàng cúc bấm nhỏ chạy dài từ cổ đến thắt lưng. Giờ đây có mấy chiếc cúc bị bật khuy ra, và Lilia không nhận thấy điều đó. Nhưng không thể để cô đi ngoài phố với chiếc áo hở cúc như vậy được. Tôi làm sao để nói cho cô biết điều đó? Hay là tự mình cầm lấy và cài lại, coi như đó chỉ là một việc làm hết sức bình thường? Như thế thì tốt hơn biết bao nhiêu. Nhưng không, điều đó hoàn toàn không thể được. Tôi bèn quay mặt đi và nói để Lilia cài cúc lại. Cô lập tức im lặng.
Rồi tôi châm thuốc hút. Tôi châm rất lầu. Nói chung, trong những phút khó xử thì châm thuốc hút là tốt nhất. Điều này rất có lợi. Rồi tôi rụt rè nhìn sang Lilia. Áo đã được cài cúc, má cô đỏ ửng, đôi mắt trở nên đen và nghiêm nghị. Lilia cũng nhìn tôi, cô nhìn tôi dường như tôi bỗng thay đổi hẳn hoặc là tôi vừa biết được một điều gì đó rất quan trọng về cô. Bây giờ chúng tôi đi gần nhau hơn.
Giờ này rồi giờ khác trôi qua, chúng tôi vẫn đi bên nhau và nói chuyện. Ở Matxcova có thể đi mãi vẫn không hết nơi. Chúng tôi ra quảng trường Puskin, từ đó xuôi xuống quảng trường Trupnaia, dọc theo đường phố Neglinca đến nhà hát Lớn sau đó đi lên cầu Đá… Tôi sẵn sàng đi mãi suôt đêm. Tôi chỉ hỏi Lilia xem cô đã mệt chưa. Chưa, Lilia chưa mệt, cô rất thích đi như vậy. Những ngọn đèn điện ở một bê đuờng đã tắt, chỉ còn một bên vẫn sáng. Bầu trời hạ xuống thấp hơn, những ngôi sao như nhiều thêm. Rồi bắt đầu một buổi bình minh êm ả. Trên các vỉa hè đại lộ, những đôi trai gái ngồi sát bên nhau. Trên mõi chiếc ghế lại có một cặp. Và không hiểu sao họ im lặng. Tôi nhìn họ với một sự ghen tị và nghĩ thầm: không biết có khi nào tôi và Lilia được ngồi bên nhau như vậy không?
Trên đường phố đã hoàn toàn vắng người qua lại, chỉ còn có công an đang làm nhiệm vụ. Có mấy anh giả vờ ho húng hắng một cách đầy ý nghĩa khi chúng tôi đi ngang qua. Có lẽ họ muốn nói điều gì đó với chúng tôi, nhưng lại không nói. Lilia khẽ nghiêng đầu và rảo bước nhanh hơn. Còn tôi không hiểu sao lại cảm thấy buồn cuời. Bây giờ chúng tôi đi hầu như kề sát bên nhau, và khi Lilia nghiêng đầu, tôi nhìn thấy những sợi lông tơ trên chiếc cổ trắng mịn của cô. Tay Lilia thỉnh thoảng khẽ chạm vào tay tôi. Rất khẽ, hầu như không nhận ra, nhưng tôi vẫn cảm thấy…
Cuối cùng, chúng tôi chia tay nhau trong góc sân nhà Lilia, lúc này yên tĩnh nhưng rất âm vang. Mọi người đã ngủ hết, không một ô cửa sổ nào còn ánh đèn. Chúng tôi hạ giọng xuống gần như thì thầm, nhưng dù sao tiếng nói vẫn vang rất to, và tôi có cảm giác như một người nào đó đang nghe trộm chúng tôi.Tôi về đến nhà lúc đã ba giờ sáng. Chỉ đến bây giờ tôi mới cảm thấy đôi chân mỏi rã rời. Nếu thế thì Lilia chắc phải mệt lắm. Tôi bật đèn bàn và bắt đàu đọc quyển Lâu đài Brouzi mà Lilia vừa cho tôi mượn. Quyển truyện thật tuyệt. Tôi đọc, và không hiểu vì sao, luôn luôn thấy trước mắt mình khuôn mặt Lilia. Đôi lúc tôi nhắm mắt lại và nghe thấy giọng nói trầm sâu lắng dịu dàng của cô.
Trời đã sáng hẳn, tôi không thể đọcc tiếp đượcc nữa. Tôi nằm xuống giường và nhìn qua cửa sổ. Phòng tôi ở rất cao, trên tầng bảy. Từ cửa sổ trông rõ những mái nhà. Còn đằng xa, nơi mặt trời mọc mùa hè, là ngôi sao trên đỉnh tháp Kremli lấp lánh. Từ đây chỉ trông rõ một mình ngôi sao. Tôi thích nhìn ngôi sao đó thật lâu. Ban đêm, khi khắp thành phố Matxcova trở nên yên tĩnh, tôi nghe rõ tiếng chuuông đồng hồ điện Kremli. Ban đêm, mọi thứ đều nghe rất rõ.
Tôi nằm, ngắm nhìn ngôi sao và nghĩ về Lilia.
Một tuần sau tôi cùng với mẹ đi tàu lên miền Bắc. Đã từ lâu, từ hồi hãy còn mùa xuân, tôi ao ước chuyến đi này. Nhưng bây giờ cuộc sống ở làng quê đối với tôi càng có nhiều thú vị và ý nghĩa đặc biệt.Lần đầu tiên tôi được vào rừng, vào những khu rừng hoang dã thật sự, và cả lòng tôi tràn ngập niềm vui sướng của người khám phá đầu tiên. Tôi có một khẩu súng săn, những ngưòi thân đã mua cho tôi khẩu súng đó khi tôi học xong lớp chín.
Tôi đi lang thang một mình trong rừng và không cảm thấy buồn tí nào. Tôi vốn yêu mến mọi người, thích những cảnh cười đùa vui vẻ, nhưng bây giờ, không hiểu sao, tôi vui với cảnh đơn độc một mình. Đôi lúc tôi cảm thấy mệt, và khi đó tôi ngồi xuống cỏ, ngắm nhìn con sông rộng và bầu trời thu nhợt nhạt trên đầu.Bây giờ đã sang tháng tám, ở miền Bắc thời tiết thường rất xấu. Nhưng cả những hôm thời tiết xấu cũng như những ngày nắng đẹp, tôi rời khỏi nhà vào rừng rất sớm. Ở trong rừng, tôi săn bắn, hái nấm hay chỉ lang thang từ khu rừng này sang khu rừng nọ, ngắm nhìn những bông hoa cúc trắng. Loài hoa ấy ở đây mọc nhiều vô kế…Trong rừng thì thiếu gì việc để làm. Có thể nằm im lắng nghe tiếng thông rì rào và nghĩ về Lilia. Thậm chí có thể nói chuyện với cô. Tôi kể cho Lilia nghe về những buổi đi săn, về những hồ nước và những khu rừng, về mùi khói súng tuyệt trần, và cô hiểu tôi, mặc dù phụ nữ nói chung không thích và chẳng hiểu gì về chuyện săn bắn cả.
