Không phải máy đọc sách nào cũng hỗ trợ tất cả các định dạng ebook. Kindle là một trong số đó, mặc dù hỗ trợ hầu hết các loại định dạng phổ biến cho ebook như .mobi, .prc, .pdf,… Định dạng EPUB lại không nằm trong danh sách định dạng được hỗ trợ bởi tất cả các dòng máy đọc sách Kindle. Bài viết này mình sẽ giới thiệu đến các bạn về định dạng EPUB và tại sao định dạng EPUB lại bị bỏ quên bởi Kindle nhé.

EPUB là gì?

EPUB là một định dạng file dành cho ebook sử dụng file extension là .epub. Nó là viết tắc của từ Electronic Publication. Định dạng EPUB được hỗ trợ trên hầu hết các máy đọc sách và phần mềm đọc hiển thị văn bản.

Định dạng EPUB còn là một tiêu chuẩn kỹ thuật được phát hành bởi Diễn Đàn Xuất Bản Kỹ Thuật Số Quốc Tế (International Digital Publishing Forum – IDPF). Nó trở thành tiêu chuẩn chính thức của IDPF vào tháng 9 năm 2007.

Sâu hơn về mặt kỹ thuật, định dạng EPUB được phát triển như là một file nén (zip file) tập hợp từ những file XHTML chứa nội dung văn bản, hình ảnh và những file được hỗ trợ khác. Bởi vì tính đơn giản của mình, EPUB được hỗ trợ bởi hầu hết thiết bị/phần mềm hỗ trợ định dạng văn bản XML (đối ngược lại với định dạng hình ảnh PDF), nhưng (một lần nữa) ngoại trừ Kindle.

EPUB 3.2 là phiên bản mới nhất của định dạng EPUB, được hoàn thành và phát hành ra công chúng vào năm 2019. Phiên bản mới nhất này hỗ trợ phiên bản mới nhất của HTML, CSS và SVG, đồng thời có hỗ trợ tích hợp cả các tính năng yêu cầu sự tương tác như các file âm thanh hoặc video.

Bên trong định dạng EPUB còn chia ra làm 2 dạng định dạng nhỏ hơn nữa, đó là Reflowable và Fixed-layout. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn 2 định dạng này là gì và cách thức hoạt động của chúng.

Reflowable EPUB

Reflowable EPUB có thể nói là định dạng được sử dụng trong hầu hết các ebook thuộc thể loại tiểu thuyết, truyện dài. Gọi định dạng này là Reflowable (tạm dịch: có thể điều chỉnh) là vì nội dung của nó không bị cố định ở vị trí cụ thể trên một trang sách hoặc cố định tại một trang nhất định nào đó, mà nội dung của nó có thể trải dài trên nhiều trang hoặc nằm gói gọn trong một trang tuỳ thuộc vào kích thước màn hình hoặc độ lớn của font chữ.

Fixed-layout EPUB

Giống như tên gọi của mình, Fixed-layout EPUB (tạm dịch: bố cục cố định) tương tự như định dạng PDF, tất cả nội dung đều được cố định tại một vị trí cụ thể trên trang: văn bản, hình ảnh, âm thanh,… Vì tất cả mọi thứ đều được cố định tại chỗ và không thể di chuyển, việc đánh số trang tại một số vị trí phổ biến như header/footer giờ trở nên khả thi hơn so với Reflowable EPUB.

Với những thông tin đã được đề cập bên trên, ta có thể thấy định dạng EPUB thật sự rất nổi bật, được hỗ trợ bởi hầu hết các nhà xuất bản và đặc biệt phù hợp với hầu hết máy đọc sách. Nhưng tại sao Kindle lại không hỗ trợ định dạng EPUB và hầu như không có động thái sẽ hỗ trợ định dạng này trong tương lai. Cùng mình tìm hiểu tại sao nhé.

XEM THÊM: Top 3 máy đọc sách Kobo được tin dùng nhất

Tại sao máy đọc sách Kindle lại không hỗ trợ định dạng EPUB?

Có thể các bạn chưa biết, bắt đầu từ năm 2004, Founder và CEO của Amazon Jeff Bezos đã chỉ đạo nhân viên của mình phát triển một máy đọc sách tốt nhất lúc bấy giờ trước khi các đối thủ của mình bắt đầu làm như vậy, chi tiết các bạn có thể xem ở đây.

Mẫu Kindle đầu tiên sau giai đoạn phát triển đó được ra mắt vào tháng 11 năm 2007. Giai đoạn này phải kể đến việc Amazon đã tiến hành mua lại công ty MobiPocket vào năm 2005, đây là một công ty phần mềm có trụ sở chính đặt tại Pháp, đã phát triển nên định dạng ebook MOBI được sử dụng phổ biến thời bấy giờ. Như bạn có thể thấy, định dạng .mobi phổ biến trước cả khi định dạng EPUB được phát hành tận năm 2007.

Tại thời điểm đó, MOBI là một sản phẩm đã hoàn thiện về mặt tính năng, trải qua nhiều năm phát triển và cập nhật sửa lỗi, nó được sử dụng bởi phần lớn các nhà xuất bản ebook (Amazon, Fictionwise, Baen,…) Bằng cách sử dụng định dạng MOBI cho dòng máy đọc sách Kindle của mình (và sau đó là sở hữu nó), có thể nói Amazon đã sở hữu một hệ sinh thái ebook lớn nhất thời bấy giờ.

Trong khi đó, phiên bản đầu tiên của định dạng EPUB lại phải chờ đến tháng 9 năm 2007 mới được công bố lần đầu tiên, và chỉ được biết đến sau đó nhiều tháng trời.

Như vậy, có thể nói lý do chính mà Amazon không sử dụng định dạng EPUB cho máy đọc sách Kindle là do Kindle đã được phát triển và đưa ra công chúng trước khi EPUB làm được điều đó. Và phải chờ trong thời gian rất lâu thì EPUB mới được sử dụng rộng rãi, thì Amazon và Kindle đã có một hệ sinh thái rộng lớn với Kindle Store.

Nếu bạn đứng dưới góc nhìn của Amazon, bạn sẽ thấy không có lý do gì để phải thay đổi cả. Người mua Kindle từ trước đó rất lâu đã có thể mua và đọc sách mà Amazon và các nhà phát hành khác rồi. Việc tiếp tục sử dụng định dạng MOBI cũng là một cách để thể hiện sự tôn trọng dành cho những nhà phát triển của định dạng MOBI suốt thời gian qua.

Amazon (nhà sản xuất Kindle) chắc chắn sẽ vui khi bán được máy đọc sách, và người dùng Kindle cũng vui vẻ vì khi có thể mua và tải hàng nghìn quyển sách với định dạng MOBI có sẵn ở hệ sinh thái Kindle Store.

Mọi người thường than phiền rằng các định dạng khác (đặc biệt là EPUB) được lấy từ các nguồn khác (ngoài Kindle Store, các sách được chia sẽ free, không bản quyền) rất khó để có thể đọc trên máy đọc sách Kindle. Đọc đến đây bạn cũng có thể hình dung tại sao Amazon lại làm như vậy. Việc mua sách trên Kindle Store giúp Amazon duy trì được lợi nhuận của mình cũng như bảo vệ bản quyền dành cho tác giả.

Kết luận

Trên đây là những chia sẽ của mình về định dạng EPUB và lý do tại sao mà Amazon lại không hỗ trợ định dạng EPUB đến thời điểm này. Hy vọng bài viết sẽ mang đến cho các bạn cái nhìn sâu sắc hơn về định dạng EPUB và máy đọc sách Amazon Kindle. Nếu có thắc mắc hoặc bình luận về bất cứ điểm nào mà mình đề cập trong bài viết, các bạn vui lòng để lại lời nhắn ở phần bình luận nhé.

*Cập nhật 1: Kể từ tháng 8/2022, Amazon đã cho phép gửi file có định dạng EPUB đến Kindle thông qua Kindle Personal Document Service. Chi tiết các bạn có thể tham khảo tại đây. Lưu ý rằng Kindle Personal Document Service sẽ tiến hành convert/thay đổi định dạng từ EPUB sang định dạng được hỗ trợ bởi Kindle, nếu bạn trực tiếp copy sách thông qua cáp USB thì sách EPUB vẫn sẽ không đọc được trên máy đọc sách Kindle.

XEM THÊM: 3 thương hiệu máy đọc sách phổ biến tại thị trường VN