Hồ Biểu Chánh
THIỆT GIẢ , GIẢ THIỆT
Chương I
Cách mấy năm trước, tại Sài gòn, ở về đường Espagne, khỏi rạp hát bóng một khúc, có một tiệm may trên cửa treo một tấm bảng hiệu đề hai chữ lớn: Vĩnh Hưng.
Tiệm dọn trong một căn phố lầu rộng rãi mát mẻ. Phía ngoài cửa có một bộ ván(1) lớn bề dày trên một tấc để cho thợ ngồi cắt áo. Hai bên để hai hàng tủ kiểng, đựng đủ các thứ hàng, lụa nỉ, nhung. Chánh giữa để một hàng bốn cái máy có treo mấy ngọn đèn khí chụp có kết tua. Phía trong thì dọn một cái phòng, có để ghế salon (2) có treo kiếng lớn dựa vách để tiếp khách đến đặt mã áo, hoặc đến thử áo.
Tiệm may đẹp đẽ nầy là tiệm của bà Tư Kiến. Vì tiệm may có danh may khéo, nên từ sớm mơi cho tới chiều khánh ra vô đặt may đồ dập dìu trong tiệm thường thường phải có chín mười cô thợ.
Bà Tư Kiến tuổi đã sáu mươi, mà tóc chưa bạc, răng còn chắc. Bà bổn tánh bãi buôi, vui vẻ nhưng mà bà không ưa thói nhõng nhẽo hoặc gian tà, hễ thấy việc gì trái đạo lý thì bà nói ngay, không sợ mích lòng ai hết, bởi vậy mấy cô thợ may thương bà mà cũng kính trọng bà lắm.
Một bữa lối 4 giờ chiều trong tiệm các thợ đương lăng xăng, kẻ ngồi lược áo, người ngồi đạp máy. Có một cô gái lối 24 – 25 tuổi, mình mặc một cái áo xuyến đen cũ, một cải quần hàng trắng nhụt nhụt (3) chơn mang một đôi guốc đen, vai vắt một cái khăn lụa trắng, tay ôm một cải bao bằng giấy nhựt trình, đứng trước cửa tiệm ngó vô. Tuy cô ăn mặc tầm thường, không giồi phấn, không thoa son, không cạo chơn mày, lông mặt, không đeo đồ nữ trang, tai trái chi đeo một đôi bông hồ (4) , nhưng mà nước da cô trắng lại ửng hồng gương mặt cô tròn lại
điềm đạm, môi cô mỏng mà lại đỏ, mắt cô sáng mà lại nghiêm, hai bàn chân nhỏ mà no vun, hai bàn tay dài mà dịu nhiễu, nên ai thấy cô thì cũng trầm trồ gái đẹp. Cô đứng bợ ngợ một hồi, rồi rón rén bước vô tiệm, lại đứng gần một cái máy mà coi một cô thợ đương may.
Cô thợ may thấy cô lạ ấy đứng lâu, bèn hỏi rằng: “Cô muốn mướn may đồ hay là lại đây có việc chi? Như mướn may đồ, thì cô đi ngay vô phòng trong kia có bà chủ ờ trỏng”.
Cô lạ ấy dụ dự rồi nói rằng: “Không. Tôi vô coi chơi, chớ có mướn may đồ chi đâu”. Cô đứng ngó quanh quất một hồi nưã, rồi cúi xuống hỏi nho nhỏ cô thợ may rằng: “Không biết tiệm có cần dùng thợ may thêm nữa hay không, chị há?”
Cô thợ may ngước mặc ngó cô nọ mà hỏi rằng:
– Cô muốn xin may hay sao?
– Phải. Nếu tiệm có thiếu thợ, thì tôi xin ở tôi may.
– Có một chị thợ thôi may đã hơn 3 tuần rồi, mà không thấy bà chủ kêu ai thế. Đâu cô đi
thẳng vô phòng nói với bà chủ coi bà chịu mướn hay không.
Cô lạ ấy ngó vô phòng mà cô dụ dự không dám giở chơn lên đi. Lúc đó tấm màn che cửa phòng vùng khoát lên, trong phòng bước ra một cô chơn mày vẽ cong vòng nguyệt, hai môi tô đỏ tợ bông vông (5), chơn mang giày cao gót, mình mặc áo rằn ri, tay ôm bóp xám xám. Sau lưng có một bà đi theo, tay cầm cặp mắt kiếng, bà vừa đi vừa nói với cô đi trưởc rằng: “Cô nhớ chiều thứ năm lại bận thử coi. Tiệm của tôi thợ cắt thợ may đều khéo nhứt, chớ không phải như tiệm của họ vậy đâu. Tôi may cho cô bạn một cái áo nầy rồi từ rày sắp lên cô lại tiệm tôi , cô không thèm tiệm nào khác hết”. Cô nọ day lại cười và nói: “Cảm ơn bà rồi xung xăng đi ra cửa, mùi dầu bay thơm ngát.
Cô thợ may bèn nói với cô lạ muốn xin ở may đó rằng: “Bà chủ đỏ, cô muốn xin ờ may thì nói với bả thử coi”.
Cô lạ ấy xẻn lẻn bước ra, tính đón bà chủ. Bà đưa khách ra khỏi cửa rồi bà trở vô, ghé lại bộ ván mà nói với chị thợ cắt rằng: “Cô đó là cô thầy thuốc (6) Cộn trong Chợ Lớn. Vóc áo đưa hồi nãy đo phải cắt cho thiệt khéo, chiều thứ năm cô ra bận thử. Thân chủ nầy chắc là may đồ nhiều lắm, phải làm cho tử tế, cho vừa lòng người ta”.
Bà chủ dặn rồi bà thủng thẳng đi vô.
Cô lạ đứng chờ bà đó, nghe bà nói chuyện với chị thợ cắt thì cô biến sắc, ngơ ngẩn bởi vậy chừng bà đi tới cô muốn nói, mà nói không được. Bà liếc thấy bộ cô muốn nói với bà thì bà dừng lại hỏi rằng: “Cô em có việc, chi muốn nói với qua hay sao?”
Cô bợ ngợ cúi đầu đáp rằng: “Thưa bà, cháu muốn xin ở may cho bà. Không biết bà có cần dùng thợ thêm hay không?”
Bà chủ châu mày mang cặp mắt kiếng lên, đứng ngó ngay cô rồi hỏi rằng:
– Cháu thuở nay may tiệm nào?
– Thưa, thuở nay cháu chưa có may tiệm nào hết.
– Cháu ở đâu ?
– Thưa cháu ở dưới Sóc Trăng.
Bà chủ suy nghĩ rồi nói rằng: “Đâu cháu đi vô đây coi”.
Bà chủ đi trước, cô đi theo sau, vô tít trong phòng bà ngồi trên ghế canapé (7) và chỉ một cái ghế nhỏ mà biểu cô ngồi. Cô không dám ngồi, cứ đứng xớ rớ.
Bà hói cô rằng:
– Cháu năm nay mấy tuổi?
– Thưa, 24 tuổi.
– Đã có chồng con gì hay chưa?
– Thưa chưa.
– Chưa có chồng. Vậy mà cha mẹ còn đủ hay không?
– Thưa, ông thân cháu mất vài năm nay. Cháu còn có một mẹ già mà thôi.
– Bà già cháu bây giờ ở đâu?
– Thưa ở dưới Sóc Trăng.
– Dưới Lục tỉnh cũng có tiệm may. Sao cháu không may ở dưới , lại lên tới trên nầy.
– Thưa, ở tinh đồ may ít lắm. Cháu sợ may không đủ cơm ăn nên cháu mới lên đây.
– Cháu may giỏi chưa?
– Thưa, cháu may áo lót cũng được.
– Cháu biết đột máy (8) hay không?
– Thưa biết.
Lúc nầy tôi có cần mướn thêm một người thợ, song thợ giỏi kia , chớ thợ lược hay là luôn thì tôi cỏ đủ. Đâu cháu ra đây may thử cho tôi coi.
Bà dắt cô trở ra ngoài, biểu cô may tay, may máy, may mỗi thứ một khúc và may đủ kiểu cho bà coi. Coi bộ bà vừa ý lắm, nên bà gặc đầu và dắt cô trở vô phòng mà nói rằng: “Cháu may được . Vậy nếu cháu muốn ở may thì tôi mướn”.
Cô nghe bà nói chịu mướn thì cô lộ sắc mừng cô nói rằng: “Cháu cảm ơn bà lắm. Cháu nguyện ráng làm cho bà vừa ý. ”
Bà chủ cười mà hỏi rằng:
– Cháu tên gì?
– Thưa, cháu họ Triệu, tên Phùng Xuân.
– Cháu ở Sóc Trăng, mà ở làng nào?
– Thưa cháu gốc gác ở chợ Cái Con, từ ngày ông thân cháu mất rồi, thì bà thân cháu ở tại Kế Sách.
– Trong tiệm tôi có bốn năm cô thợ không có chồng con thì ăn đây ngủ đây. Cháu muốn ở đây hay là tối cháu về nhà.
– Thưa bà, cháu nghèo nên phải xuất thân đi làm ăn, đặng kiếm tiền nuôi mẹ. Ở Sài gòn cháu không có bà con với ai hết. Nếu bà có lòng thương cháu, bà cho cháu ở luôn tại tiệm thì cháu đội ơn bà lắm.
Sách cùng tác giả
